Abatutsi b’abakada ba FPR Inkotanyi n’ababashyigikiye bose, FPR ibemerera ikanabatuma gutuka abahutu kubandagaza bakatokoza bakabatuka ibitutsi (insultes) bibambura ubumuntu bwabo byose bibaho. Iyi ni strategie FPR yinjiranye mu Rwanda mu 1990 yo gutukana nk’imwe mu ntwaro zo kwifashisha mu guhungeta abahutu by’umwihariko babatuka ibitutsi babatesha agaciro babakubita babicaje hasi.
Uyu muco mubi wa gitutsi w’ubwibone ubwirasi ubwishongozi n’agasuzuguro, usanga abatutsi hafi ya bose bawunezerwa, bawizihirwa biyita “imfura”, biyita “abana b’abantu”, ubwo bakaba bicaye mu muco mubi wakuririjwe mu Rda n’umwe mu basekuruza babo Umugabekazi Kanjogera watangaje decree ko “abana b’abantu” ari abatutsi gusa ko abahutu ari ibisimba.
Umutwe w’abatutsikazi b’ibwami ku ngoma ya Cyami ntutsi witwaga “INSHINZI Z’I BWAMI”(1500-1959) ni wo watangije ibyo gutuka abahutu ngo ni imbwa. Ibyo ubisanga mu mbyino/ndirimbo yabi bise “TUBARUSHA UMWAMI MBWA MBWA MWE” babwira abahutu babaninura. Muri uwo muco w’ubwibone, agasuzuguro no kwishongora, Kagame nawe yise abahutu IMBWA ubwo yavugaga ati: ‘nta bushyo bw’imbwa bubaho” aningura abahutu ko ubwinshi bwabo ntacyo bumaze ko ari imbwa gusa! Rero ibyo inshinzi y’ibwami Marie Grace Umurerwa yavuze yita abahutu bose imbwa ni ugutera mu rya shebuja Mwami Perezida Paul Kagame Rwabugiri wa II Rujindiri wa I Kaga wamubimburiye mu kwita abahutu bose IMBWA.
Hashize imyaka 6 nkora ubushakashatsi ku mvugo nyandagazi abatutsi bakoresha iyo barimo bavuga abahutu, bagamije kubambura ubumuntu bwabo no kubahungeta. Natangiye mu 2017 kandi ndacyakomeza.Reka mbasogongeze ku rutonde rw’izo mvugo nyandagazi abatutsi b’abakada ba FPR Inkotanyi n’abababashyigikiye bakoresha mu gutuka no guhungeta abahutu nk’uko nagiye nzisoma kuri social media no ku maradio hirya no hino. Barandika cg bakavuga bati ABAHUTU ni:

  1. Imbwa
  2. Ingagi
  3. Ingurube
  4. Ibinyogote
  5. Akadigi kuzuyemo inzoka
  6. Amabinga/amajimbiri
  7. Imisega
  8. Bameze nk’ibirayi byaboreye mu murima
  9. Amasatura
  10. Umunuko
  11. Insibika
  12. Udusamunyiga
  13. Ibicucu
  14. Basa n’icyaha
  15. Inguge
  16. Impyisi
  17. Umwanda
  18. Ibirutsi
  19. Ibisimba
  20. Amabyi
  21. Umwaku wa mu gitondo
  22. Ba Gahini
  23. Ibigoryi
  24. Ba rukangampinja
  25. Umwaku
  26. Ibicuma
  27. Basa n’uburozi
  28. Ibishwamwinyo
  29. Abahutu ni ibidukikije nk’uko dufite inyoni n’ibindi
  30. Abatindi
  31. Amashyira
  32. Inturi
  33. Impimbi
  34. Ubwoko buberwa n’ububi
  35. Imirizo (bene kubivuga bo biyita ngo ni umutwe)
  36. Ibishuhe
  37. Imibu
  38. Imbwebwe
  39. Impereryi
  40. Inkende
  41. Igihutu/ibihutu
  42. Ifuku
  43. Amapusi
  44. Abatakebwe
  45. Ibibyindi
  46. Ba Gahini
  47. Ba ntabwenge
  48. Ingunzu/ingunzukazi
  49. Ihene
  50. Ibihepfu
  51. Imbeba
  52. Isatura/amasatura
  53. Ibimonyo
  54. Ibikeri
  55. Imbaragasa
  56. Ibihunyira
  57. Ibisebe
  58. Ibihwinini
  59. Intumwa za shitani
  60. Ubwoko bubi
  61. Ibibyindi
  62. Ubwenge mu kibuno
  63. Injereri
  64. Imvubu
  65. Ibintu (si abantu)
  66. Inzigo (kubica ni ukwizihiza Kanjogera)
  67. Impyisi
  68. Imonyo
  69. Amazuru y’imivuba
  70. Urwirungu ( ngo: umuhutu wapfuye ahinduka urwirungu; na we bamugeraho!)
  71. Ibyibo
  72. Inyamanswa
  73. Ifumbire y’u Rwanda
  74. Abavukanye ubwoba
  75. Abasa nabi
  76. Ubwirakabiri
  77. Ubwandu
  78. Ibirimarima
  79. Ibicucu by’umurage
  80. Abagaragu bacu
  81. Amazuru yabo ntabwo ari matagatifu
  82. Ba bwenge buke
  83. Ibishingwe
  84. Imyanda ihumanya
  85. Ibidebe
  86. Ba bihwahwa
  87. Amadebe abomborana
  88. Abo gutema no guhinga amashyamba
  89. Utunyamaskyo
  90. Imitwe yabo ni iyo kwiyogoshesha gusa!
  91. impaca
    Ku mugaragaro mu nyandiko, mu mvugo cyangwa mu matamatama, nguko uko abatutsi benshi nka Marie Grace Umurerwa n’abandi bita abahutu amazina y’ibisimba n’andi mazina nyandagazi hagamijwe gahunda ndende ya FPR Inkotanyi yo kwambura abahutu ubumuntu bwabo no kubahungeta.
    Dr. Gasana Anastase

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *